Qishloq xoʻjaligi eng qadimgi va eng muhim inson faoliyatidan biri boʻlsa-da, u XXI asrda iqlim oʻzgarishi, aholining oʻsishi, oziq-ovqat xavfsizligi va ekologik barqarorlik kabi koʻplab muammolarga duch kelmoqda. Bu qiyinchiliklarni yengish uchun fermerlar o‘z samaradorligi, mahsuldorligi va rentabelligini oshirishga yordam beradigan yangi texnologiyalarni o‘zlashtirishlari kerak. Ushbu texnologiyalardan biri dronlar yoki uchuvchisiz uchish apparatlari (UAV) bo'lib, ular qishloq xo'jaligida qo'llanilishi uchun turli xil imtiyozlarni taqdim etishi mumkin.
Dronlar - bortda inson uchuvchisiz ucha oladigan samolyotlar. Ular yerosti stansiyasi tomonidan masofadan boshqarilishi yoki oldindan dasturlashtirilgan ko‘rsatmalar asosida avtonom tarzda ishlashi mumkin. Dronlar havodan ma'lumotlar va tasvirlarni to'plashi mumkin bo'lgan kameralar, GPS, infraqizil, multispektral, termal va lidar kabi turli turdagi sensorlar va foydali yuklarni olib yurishi mumkin. Dronlar, shuningdek, purkash, ekish, xaritalash, monitoring va o'lchash kabi vazifalarni bajarishi mumkin.
Qishloq xo'jaligida ikkita asosiy turdagi uchuvchisiz samolyotlar qo'llaniladi: qattiq qanotli va aylanuvchi qanotli. Ruxsat etilgan qanotli dronlar an'anaviy samolyotlarga o'xshaydi, qanotlari ko'tarilish va barqarorlikni ta'minlaydi. Ular aylanma qanotli dronlarga qaraganda tezroq va uzoqroq ucha oladi, biroq ular uchish va qo‘nish uchun ham ko‘proq joy talab qiladi. Aylanadigan qanotli dronlar ko‘proq vertolyotlarga o‘xshab, parvonalariga ega bo‘lib, ular har qanday yo‘nalishda harakatlanish va manevr qilish imkonini beradi. Ular vertikal ravishda parvoz qilishlari va qo'nishlari mumkin, bu ularni kichik dalalar va notekis erlar uchun qulay qiladi.
Dronlardan qishloq xo'jaligida turli maqsadlarda foydalanish mumkin, masalan:
Aniq qishloq xo'jaligi:Dronlar ekinlar va dalalarning yuqori aniqlikdagi maʼlumotlari va tasvirlarini toʻplashi mumkin, ularni dasturiy taʼminot orqali tahlil qilib, ekinlarning sogʻligʻi, tuproq sifati, suvning zoʻriqishlari, zararkunandalar bilan zararlanishi, begona oʻtlarning oʻsishi, ozuqa moddalarining tanqisligi va hosilni baholash haqida maʼlumot beradi. Bu fermerlarga o‘z kiritish va chiqishlarini optimallashtirish, chiqindilar va xarajatlarni kamaytirish va foydani oshirishga yordam beradi.
Ekinlarni purkash:Dronlar o'g'itlar, pestitsidlar, gerbitsidlar, fungitsidlar, urug'lar va quritgichlarni aniq va samarali ravishda ekinlarga sepishi mumkin. Ular an'anaviy usullarga qaraganda kamroq vaqt ichida ko'proq erni qoplashi mumkin, shu bilan birga mehnat va ekologik xavflarni kamaytiradi.
Maydon xaritasi:Dronlar GPS va boshqa sensorlar yordamida dalalar va ekinlarning batafsil xaritalarini yaratishi mumkin. Ushbu xaritalar fermerlarga o‘z faoliyatini rejalashtirish, ularning borishini kuzatish, muammolarni aniqlash va natijalarini baholashda yordam beradi.
Maydonni boshqarish:Dronlar real vaqt rejimida ma’lumot va fikr-mulohazalarni taqdim etish orqali fermerlarga o‘z dalalarini yanada samarali boshqarishda yordam berishi mumkin. Ular, shuningdek, ekinlarni qidirish, sug'orish jadvalini tuzish, almashlab ekishni rejalashtirish, tuproqdan namuna olish, drenaj xaritasini tuzish va hokazolarni bajarishi mumkin.
Dronlar nafaqat fermerlar, balki tadqiqotchilar, maslahatchilar, agronomlar, kengaytma agentlari, sug‘urta kompaniyalari, davlat idoralari va qishloq xo‘jaligi sohasiga aloqador boshqa manfaatdor tomonlar uchun ham foydalidir. Ular qaror qabul qilish va siyosatni ishlab chiqishda yordam beradigan qimmatli ma'lumotlar va tushunchalarni taqdim etishlari mumkin.
Dronlar qishloq xo‘jaligining kelajagida muhim rol o‘ynashi kutilmoqda, chunki ular yanada arzon, foydalanish mumkin, ishonchli va ko‘p qirrali bo‘ladi. MarketsandMarkets hisobotiga ko'ra, qishloq xo'jaligi dronlarining global bozori 2020 yildagi 1,2 milliard dollardan 2025 yilga kelib 5,7 milliard dollargacha o'sishi prognoz qilinmoqda va yillik o'sish sur'ati (CAGR) 35,9 foizni tashkil etadi. Bu o'sishning asosiy omillari oziq-ovqat xavfsizligiga bo'lgan talabning ortishi; aniq dehqonchilikning kuchayishi; ekinlar monitoringiga ehtiyojning ortib borishi; arzon narxlardagi dronlarning mavjudligi; dron texnologiyasining rivojlanishi; va hukumatning qo'llab-quvvatlovchi siyosati.
Dronlar zamonaviy qishloq xo‘jaligi uchun yangi vosita bo‘lib, fermerlarga qiyinchiliklarni yengib o‘tishda va o‘z maqsadlariga erishishda yordam beradi. Dronlardan oqilona va mas’uliyat bilan foydalanish orqali fermerlar o‘z samaradorligi, mahsuldorligi, rentabelligi, barqarorligi va jahon bozorida raqobatbardoshligini oshirishi mumkin.
Yuborilgan vaqt: 2023 yil 15-sentabr